ΟΛΕΣ ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΖΩΗ ΧΩΡΙΣ ΥΠΟΤΑΓΗ

Η 8η Μάρτη αποτελεί ημέρα μνήμης των αγώνων και των διεκδικήσεων για τα δικαιώματα των γυναικών. Εν έτη 2022, παρά τις όποιες κατακτήσεις, η πραγματικότητα μας καθιστά σαφές ότι απέχουμε πολύ από την γυναικεία χειραφέτηση. Πώς μπορεί να υπάρξει άλλωστε χειραφέτηση όταν κράτος και πατριαρχία επιμένουν να βλέπουν στο πρόσωπο της γυναίκας μία άβουλη σύζυγο, μία υπομονετική μητέρα, μία υπό αμειβόμενη εργαζόμενη;

Οι θεσμικές κατοχυρώσεις και η προσπάθεια των μίντια να προβάλλουν τη γυναίκα ως ‘’ίση’’ δε μας πείθουν. Τόσο σε ερωτικές και οικογενειακές όσο και σε εργασιακές σχέσεις, η αντίληψη ότι κάποιος άντρας έχει την εξουσία της ζωής και του θανάτου επί της γυναίκας επικρατεί. Η ιδιοκτησιακή λογική παραμένει βαθιά ριζωμένη στην ελληνική κοινωνία. Η γυναίκα, που παραμένει ιδιοκτησία, αποτελεί τον πυρήνα της έμφυλης βίας και του μισογυνισμού.

Ενώ θα ήταν βολικό λοιπόν να δούμε την έμφυλη βία ως κατάλοιπο μιας άλλης εποχής αντιλαμβανόμαστε πως αποτελεί σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο που δεν ακολουθεί γραμμική πορεία στον χρόνο. Χιλιάδες γυναίκες και θηλυκότητες αντιμετωπίζουν καθημερινά την έμφυλη βαρβαρότητα που ελέγχει και τιμωρεί τη συμπεριφορά τους και την παρέκκλιση από τις νόρμες της πατριαρχίας. Η βία αυτή μπορεί να εκκινεί από «αθώα» σεξιστικά αστεία και να κλιμακώνεται ως ψυχολογική βία, σωματική και σεξουαλική κακοποίηση, για να καταλήξει στη φυσική εξόντωση των γυναικών- τη γυναικοκτονία – επειδή δεν ανταποκρίθηκαν στον «κοινωνικό» τους ρόλο. Θύτες αποτελούν συχνότερα άνδρες του οικογενειακού περιβάλλοντος και κυρίως ερωτικοί σύντροφοι. Το γεγονός αυτό αποδείχτηκε με τη γιγάντωση της ενδοοικογενειακής βίας εν μέσω της πανδημία Covid-19, όπου τα θύματα παγιδεύτηκαν με τους κακοποιητές τους, αλλά και από τις γυναικοκτονίες του τελευταίου χρόνου, όπου οι γυναικοκτόνοι ήταν κατά βάση σύζυγοι ή σύντροφοι των θυμάτων. Βλέπουμε λοιπόν πως οι γυναίκες δεν μπορούν να νιώσουν ασφάλεια όχι μόνο στο δρόμο για το σπίτι, αλλά ούτε και μέσα στο ίδιο το σπίτι.Ας μην ξεχνάμε επίσης, πως σε ένα σύστημα που θρέφει και υποδαυλίζει την βία, η οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση στρέφουν το βλέμμα των καταπιεσμένων προς τις θηλυκότητες, στις οποίες διοχετεύεται η συσσωρευμένη τους οργή.

Παρά το ότι το ζήτημα της κακοποίησης και των γυναικοκτονιών έχει ανοίξει τελευταία στο δημόσιο διάλογο, δεν είναι δυνατό να παραβλέψουμε πως στην πραγματικότητα η βία αυτή παραμένει σε μεγάλο βαθμό αόρατη. Πληθώρα παραγόντων , όπως οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσης (οικονομική επισφάλεια, ανεργία), η έλλειψη πρόνοιας και κατάλληλων δομών,η συγκάλυψη από την πολιτεία, η γραφειοκρατική διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει ένα θύμα αλλά και ο κοινωνικός στιγματισμός αποτρέπουν τα θύματα από την καταγγελία. Οι γυναίκες έτσι βιώνουν επιπρόσθετα μια κατάσταση παθητικής επιβίωσης, φόβου, ανασφάλειας και ενοχών.

Παράλληλα, η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν χάνει ευκαιρία να εμπλουτίζει και να εφαρμόζει την αντιδραστική της ατζέντα. Από το νομοσχέδιο της συνεπιμέλειας μέχρι τις μισογύνικες καμπάνιες περί γονιμότητας και ποινικοποίησης των αμβλώσεων κλείνουν το μάτι σε εθνικιστικά και σκοταδιστικά κομμάτια της κοινωνίας. Η γυναίκα και πάλι αντιμετωπίζεται ως μηχανή βιολογικής και κοινωνικής αναπαραγωγής του έθνους, χωρίς την αυτοδιάθεση του σώματός της.

Παρ’ ολ’ αυτά τον τελευταίο χρόνο βλέπουμε να αναδύεται ένα ισχυρό κίνημα συμπαράστασης και αλληλεγγύης των καταπιεσμένων. Από πολιτικές συλλογικότητες, φεμινιστικές ομάδες και συνδικάτα μέχρι υπερτοπικά κινήματα, έχουμε πλέον δημιουργήσει τα αντισώματα για όλες τις εκφάνσεις της πατριαρχίας. Σημαντικό ρόλο στην ελληνική κοινωνία έχει παίξει το #metoo που εδώ και ένα χρόνο ξεσκεπάζει κυκλώματα κακοποίησης, διαφθοράς και ένα σαθρό πολιτικό σύστημα. Γυναίκες και θηλυκότητες έχουν βρει καταφύγιο και μοιράζονται βιώματα και εμπειρίες άμεσα και χωρίς εκπροσώπους. Το φεμινιστικό κίνημα χωρίς ηγεμονίες και ιεραρχία, με άμεσα αντανακλαστικά αλληλεγγύης, η οργάνωση στο δρόμο και και η ισότητα των φύλων που λειτουργούν ως αφετηρία και όχι ως στόχος, το καθιστούν ένα σύγχρονο αντιεξουσιαστικό κίνημα.

Παρατηρείται ταυτόχρονα και η δημιουργία ενός νέου υποκειμένου το οποίο διεκδικεί τις θεσμικές αλλαγές αλλά και παλεύει στο δρόμο. Σε αντίθεση με έναν «θεσμικό φεμινισμό» όμως είναι ξεκάθαρο ότι το κράτος δεν μπορεί να εξασφαλίσει και να παρέχει ισότητα, καθώς η ισότητα δεν προκύπτει μέσα από την ιεραρχία, που αναπαράγει τον κάθετο και εξουσιαστικό μηχανισμό του κράτους. Η αμφισβήτηση της ετεροκανονικότητας, της δομής της πατριαρχικής οικογένειας και του «συμπεριληπτικού» καπιταλισμού βάζουν τον ελευθεριακό φεμινισμό στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου. Στον αγώνα αυτό καλούνται πλέον να συμμετέχουν πέρα από τις θηλυκότητες και οι άντρες. Αυτοί με τη σειρά τους είναι απαραίτητο να αναγνωρίσουν τη δική τους καταπίεση μέσα στο σύστημα της πατριαρχίας, που τους θέλει σκληρούς, βίαιους και επιβλητικούς και στη συνέχεια να παλέψουν για τη δημιουργία ενός θετικού προτύπου για εκείνους, απαλλαγμένου από έμφυλα στερεότυπα.

Όλες και όλοι μαζί μπορούμε να επιτύχουμε την ολική μας χειραφέτηση, δίνοντας μάχες καθημερινές στις διαπροσωπικές, οικογενειακές, εργασιακές μας σχέσεις, στις συλλογικότητες μας αλλά και στο δρόμο, που πάντα αποτελεί πεδίο συνύπαρξης και έκφρασης των καταπιεσμένων.

Ενάντια στην πατριαρχία ας προτάξουμε την αλληλεγγύη και την αυτονομία.

Όλες μαζί για μια ζωή χωρίς υποταγή!

Την Κυριακή τρώμε και στολίζουμε μαζί!